Hướng dẫn kiểm tra máy phát điện trước khi giao nhận

Kiểm tra máy phát điện trước khi bàn giao là bước bắt buộc đối với mọi giao dịch mua bán, đặc biệt là các dòng máy phát điện công nghiệp công suất lớn. Quy trình kiểm tra, còn được gọi là Factory Acceptance Test (FAT) hoặc Site Acceptance Test (SAT) (nếu kiểm tra tại công trình), giúp khách hàng xác nhận rằng tổ máy đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về hiệu suất, thông số kỹ thuật, và an toàn trước khi đưa vào vận hành chính thức. Bỏ qua bước kiểm tra này có thể dẫn đến rủi ro hư hỏng, gián đoạn hoạt động kinh doanh và phát sinh chi phí sửa chữa không đáng có.

Bài viết Makawa này sẽ cung cấp một checklist kiểm tra máy phát điện chi tiết từ A đến Z, giúp bạn tự tin đánh giá chất lượng sản phẩm trước khi ký nhận.

1/ Kiểm tra máy phát điện, hồ sơ & Thông tin kỹ thuật chung

Đây là bước nền tảng và bắt buộc đầu tiên trong quy trình giao nhận. Việc xác minh tính minh bạch của hồ sơ không chỉ đảm bảo tính hợp pháp của tổ máy mà còn là cơ sở vững chắc để đối chiếu chất lượng sản phẩm so với cam kết ban đầu.

Kiểm tra máy phát điện, hồ sơ & Thông tin kỹ thuật chung

1.1/ Đối chiếu giấy tờ pháp lý

Kiểm tra máy phát điện, đặc biệt là các dòng công nghiệp phải đi kèm với một bộ tài liệu hoàn chỉnh, minh chứng cho nguồn gốc và chất lượng.

• Hợp đồng Mua bán (Sales Contract): Kiểm tra chi tiết từng điều khoản. Đảm bảo cấu hình chi tiết, công suất cam kết, thương hiệu linh kiện chính (động cơ, đầu phát) và thời hạn bảo hành phải trùng khớp tuyệt đối với thỏa thuận đã ký kết.
• Chứng chỉ Xuất xứ (C/O) & Chứng chỉ Chất lượng (C/Q): Đây là “Giấy khai sinh” và “Giấy chứng nhận sức khỏe” của tổ máy. Cần xác nhận các chứng chỉ này phải còn hiệu lực và chứng minh đúng nguồn gốc xuất xứ của các bộ phận cốt lõi (động cơ và đầu phát).
• Biên bản Thử nghiệm (FAT Report/Test Report): Xem xét kỹ lưỡng các kết quả thử nghiệm tại nhà máy (Factory Acceptance Test). Báo cáo này cung cấp cái nhìn ban đầu về hiệu suất vận hành và các thông số kỹ thuật đã được kiểm chứng trước khi xuất xưởng.
• Tài liệu Kỹ thuật & Bảo hành: Đảm bảo nhận đủ sách hướng dẫn vận hành, bảo trì (Operation & Maintenance Manual) và Danh mục phụ tùng đi kèm. Đây là chìa khóa để vận hành và bảo dưỡng máy đúng cách trong suốt vòng đời sử dụng.

1.2/ Kiểm tra máy phát điện thông tin trên Nameplate (Tem Máy)

Nameplate là tấm nhãn kim loại chứa đựng thông tin bất biến của tổ máy. Việc kiểm tra Nameplate là hành động đối chiếu thực tế với văn bản.

• Số Series/Số Khung/Số Máy (Serial Number): Con số này phải được tuyệt đối xác nhận trùng khớp với số liệu ghi trên Hợp đồng, C/O, C/Q và Biên bản thử nghiệm. Đây là định danh duy nhất của thiết bị.
• Model/Thương hiệu: Phải xác nhận đúng loại, Model, và Thương hiệu của động cơ và đầu phát đã đặt mua (ví dụ: Động cơ Perkins, Đầu phát Stamford…).
• Công suất (Power Rating): Đối chiếu rõ ràng giữa Công suất Định mức (Prime Power) – công suất máy có thể chạy liên tục, và Công suất Dự phòng (Standby Power) – công suất tối đa cho các trường hợp khẩn cấp.
• Thông số Điện học: Kiểm tra các chỉ số quan trọng như Điện áp (Voltage – V), Tần số (Frequency – Hz) và đặc biệt là Hệ số công suất (Cosphi) phải đạt chuẩn theo yêu cầu của hệ thống điện tại công trình.

2/ Kiểm tra ngoại quan & Cấu tạo cơ bản

Sau khi xác thực hồ sơ, bước tiếp theo là kiểm tra trực quan tổng thể. Mục tiêu là phát hiện sớm các hư hỏng tiềm ẩn do quá trình sản xuất, lắp ráp hoặc vận chuyển, đảm bảo tổ máy có độ bền cơ học cao nhất.

Kiểm tra ngoại quan & Cấu tạo cơ bản

2.1/ Kiểm tra vỏ giảm thanh (Canopy) và Kết cấu khung bệ

Vỏ giảm thanh không chỉ có chức năng cách âm mà còn bảo vệ các bộ phận bên trong khỏi tác động môi trường.

• Chất lượng Lớp Sơn và Ngoại quan:
  • Lớp sơn phải đồng nhất, bóng đẹp, không được phép có các vết bong tróc, trầy xước sâu hoặc các điểm móp méo lớn cho thấy va đập mạnh. Lớp sơn chất lượng cao là yếu tố quan trọng giúp chống ăn mòn và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
  • Màu sắc phải đúng với cam kết hoặc tiêu chuẩn của nhà sản xuất.
• Tính Vững Chắc của Kết cấu:
  • Kiểm tra sự cứng vững của các bộ phận đóng mở: Bản lề cửa phải hoạt động trơn tru, khóa cửa phải chắc chắn, nắp che mưa và các tấm ốp phải được lắp đặt khít khao, ngăn nước hiệu quả.
• Hệ thống Thoát khí & Thông gió:
  • Ống xả và Ống thông gió phải được cố định kiên cố, đảm bảo luồng khí lưu thông hiệu quả, và không có dấu hiệu rò rỉ khí thải tiềm ẩn.
• Khung Bệ (Base Frame):
  • Khung bệ phải cân bằng, chắc chắn và đủ khả năng chịu tải toàn bộ tổ máy. Kiểm tra vị trí nâng hạ (cẩu) phải được đánh dấu rõ ràng và thiết kế an toàn để phục vụ công tác di chuyển và lắp đặt.

2.2/ Đánh giá chất lượng các kết nối & Mối nối

Các điểm kết nối là nơi dễ xảy ra sự cố nhất. Kiểm tra kỹ lưỡng sẽ đảm bảo an toàn vận hành và ngăn ngừa rò rỉ.

• Kết nối Cáp Điện Tải (Power Connections):
  • Các đầu cosse đấu nối cáp điện tải ra (từ máy đến tủ ATS/tủ điện chính) phải được siết chặt đúng lực, không bị lỏng lẻo. Đặc biệt, khu vực này phải được bọc cách điện an toàn, không để hở các phần dẫn điện.
• Đường ống Dẫn Chất lỏng (Fluids Lines):
  • Rà soát toàn bộ đường ống dẫn nhiên liệu, dầu nhớt và nước làm mát. Tuyệt đối không được phép có dấu hiệu rò rỉ hoặc thấm ẩm tại các điểm nối. Các ống phải được đi thẳng, không bị gập, xoắn hay cọ xát vào các chi tiết chuyển động.
• Ống Xả Khí và Giảm Thanh:
  • Ống xả khí phải được đấu nối chắc chắn với động cơ và hệ thống giảm thanh. Kiểm tra các mối hàn, mối nối không bị nứt vỡ hay hở khí.
• Kiểm tra Bulong và Đai ốc:
  • Thực hiện kiểm tra ngẫu nhiên và tập trung vào các chi tiết quan trọng như bulong chân máy và các điểm lắp ráp của chi tiết chuyển động. Tất cả phải được siết chặt đủ lực, đảm bảo độ rung động tối thiểu trong quá trình vận hành.

3/ Kiểm tra động cơ (Engine)

Động cơ là trái tim của máy phát điện, cần được kiểm tra kỹ lưỡng các hệ thống sau:

Kiểm tra động cơ máy phát điện

3.1/ Hệ thống dầu bôi trơn và nhiên liệu

• Mức Dầu Bôi Trơn (Nhớt): Tắt máy và để nguội, rút que thăm dầu (dipstick), lau sạch, cắm lại rồi rút ra. Mức dầu phải nằm giữa hai vạch “Min” và “Max” (thường là vạch “F” và “L”).
• Mức Nhiên Liệu: Kiểm tra mức nhiên liệu trong bình chứa (thường là dầu Diesel), đảm bảo đủ để chạy thử. Quan sát xem nhiên liệu có bị lẫn nước hoặc tạp chất không.
• Lọc: Kiểm tra tình trạng và thương hiệu của Lọc dầu, Lọc nhiên liệu, Lọc gió có đúng loại đã cam kết không.

3.2/ Hệ thống làm mát

• Nước Làm Mát (Coolant): Mở nắp két nước (khi máy nguội), mức nước phải đầy hoặc nằm trong khoảng cho phép. Kiểm tra nồng độ dung dịch làm mát (chống đông, chống ăn mòn).
• Két nước (Radiator): Lưới tản nhiệt phải sạch, không bị móp méo, không có dấu hiệu rò rỉ.
• Quạt gió và Dây Curoa: Dây curoa phải căng vừa phải, không bị rạn nứt. Quạt gió không bị cản trở.

3.3/ Hệ thống khởi động (Ắc quy)

• Bình Ắc quy (Battery): Kiểm tra điện áp ắc quy, thường là 12V hoặc 24V. Các cực ắc quy phải sạch sẽ, không bị oxy hóa và dây nối được siết chặt.
• Bộ Sạc Bù (Battery Charger): Kiểm tra bộ sạc ắc quy hoạt động tốt, đảm bảo ắc quy luôn được sạc đầy.

4/ Kiểm tra đầu phát (Alternator)

Đầu phát là thành phần then chốt, chịu trách nhiệm chuyển đổi năng lượng cơ học thành dòng điện. Chất lượng của đầu phát quyết định trực tiếp đến tính ổn định, độ sạch của nguồn điện và khả năng cấp tải của toàn bộ hệ thống.

Kiểm tra đầu phát

• Xác nhận Thương hiệu & Model Chuẩn Xác:
  • Phải đối chiếu tên Thương hiệu và Model của đầu phát một cách cẩn thận (ví dụ: Stamford, Leroy-Somer, Mecc Alte, Marathon…) để đảm bảo hoàn toàn trùng khớp với cấu hình đã cam kết trong hợp đồng. Việc sử dụng đầu phát từ các thương hiệu uy tín là bảo chứng cho chất lượng điện năng.
• Kiểm tra Ngoại quan & Tính Vững chắc Cơ khí:
  • Quan sát lớp sơn bên ngoài phải đồng nhất, không trầy xước hoặc có dấu hiệu va đập.
  • Chân đế và các điểm lắp ráp đầu phát phải được cố định chắc chắn với động cơ và khung bệ. Sự lỏng lẻo tại điểm này có thể dẫn đến rung động mạnh và hư hỏng nghiêm trọng khi máy vận hành.
• Đánh giá Hệ thống Kích từ & Bộ Điều Chỉnh Điện Áp Tự Động (AVR):
  • AVR là bộ não điện tử, chịu trách nhiệm duy trì điện áp đầu ra ở mức ổn định, bất chấp sự thay đổi của tải.
  • Kiểm tra dây kết nối của AVR phải được ép cosse chắc chắn, không có hiện tượng lỏng lẻo hay rò rỉ điện tiềm ẩn. Bất kỳ sai sót nào trong hệ thống này đều có thể gây ra biến động điện áp nguy hiểm cho các thiết bị tiêu thụ.

5/ Kiểm tra hệ thống điều khiển (Control Panel)

Bảng điều khiển hiện đại (thường là DeepSea, ComAp, Datakom) cho phép giám sát và vận hành máy.

Kiểm tra hệ thống điều khiển

• Bộ Điều Khiển (Controller): Kiểm tra các chức năng chính (Khởi động/Dừng, Chế độ Tự động/Bằng tay) có hoạt động không. Màn hình hiển thị phải rõ ràng, không bị lỗi pixel.
• Các Đồng Hồ Đo: Kiểm tra độ nhạy và chính xác của các chỉ số: Volt (V), Ampe (A), Tần số (Hz), Áp suất dầu, Nhiệt độ nước, Số giờ chạy (Hour Meter).
• Nút Dừng Khẩn Cấp (Emergency Stop): Phải hoạt động và nhả khóa dễ dàng.
• CB/MCCB: Kiểm tra cầu dao (Circuit Breaker) tổng của máy hoạt động bình thường, và được cố định chắc chắn.

6/ Thử tải vận hành kiểm tra máy phát điện (Running Test)

Bước cuối cùng và quan trọng nhất khi kiểm tra máy phát điện là chạy thử máy để đánh giá hiệu suất thực tế.

7/ Tóm lược checklist quan trọng khi kiểm tra máy phát điện

Tóm lược checklist quan trọng khi kiểm tra máy phát điện

• Đúng Giấy Tờ? Số Serial, C/O, C/Q có trùng khớp?
• Đúng Ngoại Hình? Vỏ giảm thanh có móp méo/trầy xước nặng?
• Đúng Chất Lỏng? Mức dầu nhớt/nước làm mát có đủ?
• Đúng Kết Nối? Không có rò rỉ dầu/nước, cáp điện có siết chặt?
• Đúng Thông Số? Chạy thử 100% tải, V và Hz có ổn định?
• Đúng An Toàn? Nút dừng khẩn cấp và các cảm biến bảo vệ có hoạt động?

Đừng ngần ngại và hãy kiên quyết yêu cầu Nhà cung cấp thực hiện đầy đủ các bài thử nghiệm, đặc biệt là thử tải thực tế, và cung cấp biên bản xác nhận (Acceptance Report) chi tiết trước khi ký nhận. Quyền lợi và sự an toàn trong đầu tư là của bạn. Việc kiểm tra máy phát điện trước khi giao nhận là một bước đi chiến lược và bắt buộc đối với mọi khoản đầu tư vào hệ thống điện dự phòng.

Quy trình này đòi hỏi sự tỉ mỉ từ khâu xác thực hồ sơ pháp lý (đảm bảo C/O, C/Q và Serial Number trùng khớp với hợp đồng), qua việc đánh giá ngoại quan và kết cấu cơ khí (đảm bảo vỏ giảm thanh, khung bệ không móp méo, các kết nối không rò rỉ), đến việc thẩm định sâu các hệ thống cốt lõi.

Cụ thể, cần kiểm tra mức chất lỏng bôi trơn và làm mát trong động cơ, xác nhận thương hiệu và độ chắc chắn của đầu phát và AVR, cũng như kiểm tra chức năng của bảng điều khiển và hệ thống ắc quy. Đỉnh điểm của quy trình là Thử tải Vận hành, nơi máy phát điện phải chứng minh khả năng duy trì điện áp (V) và tần số (Hz) ổn định dưới tải 100% công suất định mức.

Thủ nghiêm ngặt checklist kiểm tra máy phát điện này, kết thúc bằng việc xác nhận 6 câu hỏi vàng, không chỉ giúp bạn giảm thiểu rủi ro vận hành mà còn khẳng định chất lượng, độ bền bỉ và sự an toàn tuyệt đối của thiết bị, qua đó bảo vệ khoản đầu tư dài hạn của doanh nghiệp.

CÔNG TY TNHH TBCN MAKAWA

• Địa chỉ: Tòa Audi, Số 8 Phạm Hùng, Phường Mễ Trì, Quận Nam Từ Liêm, Thành Phố Hà Nội
• Email: info@makawa.vn & makawa68@gmail.com
• Hotline: 0985 89 89 50 ( Mr.Sơn )
• Fanpage: https://www.facebook.com/makawapower/
• Zalo: https://zalo.me/1958618261315842874
• www.makawa.vn & makawa.com.vn