Tiêu Chuẩn Phòng Máy Phát Điện: Hướng Dẫn Thiết Kế và Thi Công An Toàn, Hiệu Quả

Tiêu chuẩn phòng máy phát điện không chỉ là một không gian vật lý để chứa máy móc, mà là trái tim của hệ thống điện dự phòng trong mọi công trình hiện đại—từ nhà máy sản xuất, trung tâm thương mại đến các Data Center. Trong bối cảnh nguồn điện liên tục là ưu tiên hàng đầu, sự hiện diện của không gian này là thiết yếu.

Trong bất kỳ công trình hiện đại nào, từ nhà máy sản xuất đến các tòa nhà thương mại và trung tâm dữ liệu, việc đảm bảo nguồn điện liên tục là ưu tiên hàng đầu. Và phòng máy phát điện chính là trái tim của hệ thống điện dự phòng đó.

Trong bài viết này, Makawa Power sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những tiêu chuẩn phòng máy phát điện, từ yêu cầu về diện tích, hệ thống thông gió, cách âm – chống rung, cho đến tiêu chuẩn về phòng cháy chữa cháy và cách bố trí thiết bị hợp lý.

1/ Tiêu chuẩn phòng máy phát điện về vị trí cấu trúc xây dựng 

Việc lựa chọn vị trí và xây dựng phòng máy là yếu tố then chốt quyết định sự an toàn và hiệu suất của tổ máy.

Tiêu chuẩn phòng máy phát điện về vị trí cấu trúc xây dựng

1.1/  Vị trí lắp đặt

• Vị trí tối ưu: Nên đặt ở tầng trệt hoặc tầng hầm (có hệ thống thông gió, thoát nhiệt và PCCC chuyên dụng).
• Khoảng cách an toàn: Đảm bảo đủ khoảng cách với các khu vực dễ cháy nổ, khu dân cư để giảm thiểu tiếng ồn và khói thải.
• Tiếp cận: Thuận tiện cho việc vận chuyển, lắp đặt, bảo trì và tiếp nhiên liệu.

1.2/ Cấu trúc phòng máy

• Tường và Trần: Phải được xây dựng bằng vật liệu chịu nhiệt, không cháy (ví dụ: bê tông cốt thép, gạch đặc). Cần tính toán khả năng chịu lực để hỗ trợ trọng lượng của tổ máy (đặc biệt nếu đặt trên sàn nhà cao tầng).
• Sàn Nhà: Phải bằng phẳng, cứng vững và có khả năng chịu tải trọng tĩnh và động. Nên có hệ thống rãnh hoặc gờ xung quanh để ngăn dầu, nhiên liệu rò rỉ chảy ra ngoài.
• Lớp chống rung: Bắt buộc phải lắp đặt đệm giảm chấn (cao su hoặc lò xo) giữa máy phát và sàn nhà để triệt tiêu rung động, tránh ảnh hưởng đến cấu trúc tòa nhà và khu vực xung quanh.

2/ Tiêu Chuẩn phòng máy phát điện về hệ thống thông gió và giải nhiệt 

Máy phát điện sinh ra lượng nhiệt rất lớn trong quá trình hoạt động. Hệ thống thông gió không đạt chuẩn là nguyên nhân hàng đầu gây ra sự cố quá nhiệt.

• Nguyên tắc: Lượng không khí cung cấp vào phải lớn hơn lượng không khí nóng thải ra.
• Kích thước cửa gió: Phải được tính toán cẩn thận. Tổng diện tích cửa gió vào và cửa gió ra phải lớn hơn ít nhất 1.5 đến 2 lần diện tích két nước làm mát (radiator) của tổ máy.
• Lắp đặt:
  • Cửa hút (vào): Đặt ở phía đối diện két nước.
  • Cửa thải (ra): Đặt ngay phía trước két nước và hướng ra ngoài, không khí nóng phải được thải trực tiếp ra môi trường.
• Quạt thông gió: Cần lắp đặt quạt hút/thổi cưỡng bức, đặc biệt đối với phòng máy đặt trong tầng hầm hoặc không gian kín.

3/ Tiêu chuẩn phòng máy phát điện về hệ thống nhiên liệu và thải khí 

Đảm bảo lưu trữ nhiên liệu an toàn và xử lý khí thải đúng quy định.

Tiêu chuẩn phòng máy phát điện về hệ thống nhiên liệu và thải khí

3.1/ Hệ thống nhiên liệu

• Bồn chứa:
  • Bồn dầu hàng ngày (Day Tank): Thường được tích hợp sẵn dưới chân máy hoặc đặt gần máy. Phải có van khóa, đồng hồ đo mức và hệ thống báo tràn.
  • Bồn dầu dự trữ: Nếu bồn lớn, phải đặt ở khu vực riêng biệt, tuân thủ nghiêm ngặt tiêu chuẩn PCCC, có tường bao/gờ chắn dầu.
• Đường ống: Phải làm bằng vật liệu không cháy, có van tự động ngắt nếu có sự cố rò rỉ.

3.1/ Hệ thống thải khí

• Ống xả: Phải là ống thép chịu nhiệt, được bọc lớp cách nhiệt (bông thủy tinh, amiang) để tránh gây bỏng hoặc cháy nổ do nhiệt độ cao.
• Giảm thanh: Bắt buộc phải lắp đặt bộ tiêu âm (silencer) ở cuối đường ống xả để giảm tiếng ồn trước khi thải khí ra ngoài.
• Đầu ống xả: Phải hướng lên trời và cao hơn đỉnh mái của công trình hoặc khu vực lân cận để tránh khói độc.

4/ Tiêu chuẩn về hệ thống điện và chiếu sáng

Đảm bảo an toàn điện trong quá trình vận hành và bảo trì.

Tiêu chuẩn phòng máy phát điện về hệ thống điện và chiếu sáng

• Hệ thống cáp điện: Phải được luồn trong ống bảo vệ (ống thép hoặc ống nhựa chống cháy), đi theo cầu cáp (cable tray) gọn gàng. Cần tránh đi cáp điện gần đường ống xả nhiệt độ cao.
• Tiếp đất (Earthing): Bắt buộc phải có hệ thống tiếp đất độc lập và hiệu quả cho tổ máy, tủ điều khiển và vỏ kim loại của phòng máy để đảm bảo an toàn chống giật và triệt tiêu nhiễu điện từ.
• Ánh sáng: Đảm bảo ánh sáng đầy đủ (cả ánh sáng thông thường và đèn khẩn cấp) để dễ dàng kiểm tra và bảo trì.
• Tủ Điều khiển và ATS: Thường được đặt trong phòng máy hoặc phòng điện liền kề, phải được bảo vệ khỏi rung động và nhiệt độ cao.

5/ Tiêu Chuẩn Về An Toàn và Phòng Cháy Chữa Cháy (PCCC)

Tiêu chuẩn PCCC không chỉ là yêu cầu pháp lý bắt buộc mà còn là hàng rào bảo vệ tối cao cho cả tài sản và tính mạng con người trong môi trường hoạt động của máy phát điện. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định này giúp ngăn ngừa rủi ro cháy nổ do nhiệt độ cao, rò rỉ nhiên liệu và sự cố điện.

Tiêu Chuẩn Phòng Máy Phát Điện Về An Toàn và Phòng Cháy Chữa Cháy (PCCC)

5.1/ Kiểm soát vật liệu xây dựng

Phòng máy phát điện phải là một khoang riêng biệt được thiết kế để ngăn chặn sự lan truyền của lửa.

• Yêu cầu cốt lõi: Toàn bộ tường, sàn, trần và cửa phải được xây dựng từ các vật liệu không cháy (Non-combustible materials) có khả năng chịu lửa cao (thường là bê tông cốt thép, gạch đặc).
• Phân loại chịu lửa: Đảm bảo cấu kiện xây dựng đạt giới hạn chịu lửa theo quy định hiện hành (ví dụ: tường và trần phải đạt chuẩn REI 120 hoặc cao hơn tùy theo quy mô công trình và vị trí lắp đặt).
• Tránh vật liệu sinh khói độc: Các vật liệu cách âm, tiêu âm (nếu có) cũng cần ưu tiên loại chống cháy lan và không phát sinh khói độc hại khi tiếp xúc với nhiệt độ cao.

5.2/ Hệ thống cảnh báo sớm

Một hệ thống báo cháy thông minh là chìa khóa để xử lý sự cố trước khi chúng trở nên nghiêm trọng.

• Đa dạng đầu báo:
  • Đầu báo nhiệt (Heat Detectors): Bắt buộc phải lắp đặt vì phòng máy luôn có nhiệt độ cao khi vận hành. Chúng sẽ kích hoạt báo động khi nhiệt độ vượt quá ngưỡng cho phép ($>68^\circ C$ hoặc loại gia tăng).
  • Đầu báo khói (Smoke Detectors): Được lắp đặt ở khu vực tủ điện, lối thoát hiểm hoặc khu vực lưu trữ nhiên liệu phụ trợ.
  • Đầu báo khí (Gas Detectors): Cần thiết nếu sử dụng máy phát điện chạy bằng khí (gas), nhằm phát hiện rò rỉ khí độc hoặc khí dễ cháy nổ.
• Kết nối trung tâm: Tất cả các đầu báo phải được kết nối với Tủ Trung tâm Báo cháy (FACP) của tòa nhà để đảm bảo tín hiệu được xử lý và truyền đi kịp thời, đồng thời tự động kích hoạt hệ thống chữa cháy chuyên dụng.

5.3/ Giải pháp chữa cháy chuyên biệt

Do tính chất của đám cháy (cháy dầu, cháy điện) và sự hiện diện của thiết bị điện tử đắt tiền, phòng máy phát điện tuyệt đối không được sử dụng nước để chữa cháy. Cần triển khai song song hai cấp độ chữa cháy.

A. Thiết bị chữa cháy ban đầu

• Loại Bình Ưu Tiên: Phải trang bị các bình chữa cháy phù hợp với đám cháy loại B (cháy chất lỏng – dầu, nhiên liệu) và loại C (cháy điện).
  • Bình CO2: Hiệu quả cao đối với đám cháy điện, không để lại cặn, nhưng cần cẩn trọng vì có thể gây ngạt.
  • Bình Bột ABC: Phổ biến và đa năng, nhưng có thể gây hư hỏng thiết bị điện tử.
• Vị trí: Đặt tại các lối ra vào, gần tủ điều khiển và phải có biển báo, dễ dàng tiếp cận với khoảng cách an toàn.

B. Hệ thống chữa cháy tự động

Đối với phòng máy quan trọng, hệ thống tự động là bắt buộc.

• Công nghệ khí sạch (Clean Agent): Sử dụng các chất khí không dẫn điện, không phá hủy thiết bị và an toàn tương đối cho con người khi thoát kịp.
  • FM-200 (HFC-227ea) hoặc Novec 1230: Các chất khí này dập tắt đám cháy bằng cách hấp thụ nhiệt và phá vỡ chuỗi phản ứng cháy, không để lại cặn bẩn, lý tưởng cho phòng máy và trung tâm dữ liệu.
• Nguyên tắc Vận Hành: Hệ thống phải có cơ chế kích hoạt chậm (Delay Time) để cảnh báo và cho phép người vận hành thoát ra an toàn trước khi khí xả đầy phòng. Cần có nút dừng khẩn cấp (Abort Switch) và đèn/còi báo động rõ ràng.

5.4/ Tiêu chuẩn lối thoát hiểm và cảnh báo

Đảm bảo người vận hành có thể thoát ra ngoài một cách an toàn và nhanh chóng.

• Cửa Thoát Hiểm Chống Cháy: Cửa phải có giới hạn chịu lửa (ví dụ: FD 60 hoặc FD 90) và phải được lắp đặt tay co tự động đóng lại.
• Nguyên tắc Mở: Cửa phải luôn luôn mở ra phía ngoài (theo hướng thoát hiểm) và không được lắp khóa từ bên trong (sử dụng khóa thoát hiểm khẩn cấp).
• Biển Báo Rõ Ràng: Lối thoát, vị trí bình chữa cháy, và các cảnh báo nguy hiểm (nguy cơ điện giật, nhiệt độ cao, phòng kín) phải được gắn bảng/biển báo dạ quang hoặc có đèn chiếu sáng khẩn cấp.

Việc tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn PCCC này không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là sự đầu tư vào tính liên tục của hoạt động kinh doanh.

XEM THÊM: https://makawa.vn/may-phat-dien-cho-nha-may-san-xuat/

6/ Tiêu chuẩn phòng máy phát điện về tiếng ồn về kiểm soát tiếng ồn

Tiếng ồn từ máy phát điện gây ảnh hưởng lớn đến môi trường xung quanh.

• Vật liệu cách âm: Tường và trần phòng máy phải được ốp vật liệu tiêu âm, cách âm chuyên dụng (ví dụ: bông khoáng, thạch cao cách âm).
• Cửa và Cửa sổ: Phải là cửa cách âm chuyên dụng.
• Độ ồn cho phép: Tùy theo khu vực (dân cư, thương mại, công nghiệp), độ ồn cho phép thường dao động từ 55dBA đến 75dBA ở khoảng cách 7 mét.

Tiêu chuẩn phòng máy phát điện về tiếng ồn về kiểm soát tiếng ồn

THAM KHẢO THÊM: https://makawa.vn/danh-muc-dich-vu/thi-cong-he-thong-cach-am/

Bảng Tóm Tắt Tiêu Chuẩn Kích Thước Phòng Máy Phát Điện

Lưu ý: Tất cả các tiêu chuẩn phòng máy phát điện trên cần được tham chiếu và điều chỉnh theo các quy chuẩn, tiêu chuẩn hiện hành của Việt Nam (như QCVN, TCVN, các quy định PCCC) và hướng dẫn kỹ thuật của nhà sản xuất tổ máy.

Bài viết này đã cung cấp 6 nhóm cốt lõi để thiết kế tiêu chuẩn phòng máy phát điện. Tiêu chuẩn phòng máy phát điện đạt chuẩn là nền tảng cốt lõi của sự ổn định năng lượng. Đây không chỉ là một không gian vật lý, mà là một sự đầu tư chiến lược vào tính liên tục và an toàn của mọi công trình.

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật—từ thông gió, cách âm, xử lý khí thải đến PCCC—đảm bảo máy phát điện hoạt động với hiệu suất tối ưu, tuổi thọ bền bỉ, và tuân thủ tuyệt đối các quy định pháp lý. Tóm lại, trong bối cảnh nguồn điện liên tục là điều kiện tiên quyết, việc xây dựng phòng máy đạt chuẩn chính là cam kết cao nhất về sự tin cậy và chuyên nghiệp của chủ đầu tư.

CÔNG TY TNHH TBCN MAKAWA

• Địa chỉ: Tòa Audi, Số 8 Phạm Hùng, Phường Mễ Trì, Quận Nam Từ Liêm, Thành Phố Hà Nội
• Email: info@makawa.vn & makawa68@gmail.com
• Hotline: 0985 89 89 50 ( Mr.Sơn )
• Fanpage: https://www.facebook.com/makawapower/
• Zalo: https://zalo.me/1958618261315842874
• www.makawa.vn & makawa.com.vn