Tủ ATS máy phát điện là một thành phần cốt lõi trong bất kỳ hệ thống điện dự phòng nào, đảm bảo nguồn điện luôn được duy trì liên tục, không gián đoạn. Tuy nhiên, để hệ thống hoạt động hiệu quả, an toàn và bền bỉ, có những lưu ý quan trọng bạn cần nắm rõ. Bỏ qua những điều này có thể dẫn đến rủi ro không đáng có.
1/ Tủ ATS máy phát điện là gì?
Tủ ATS là một hệ thống thiết bị điện thông minh có chức năng tự động chuyển đổi nguồn điện cung cấp cho các tải tiêu thụ. Mục đích chính của nó là đảm bảo rằng các thiết bị, máy móc và toàn bộ hệ thống điện của bạn luôn hoạt động liên tục, không bị gián đoạn, ngay cả khi nguồn điện lưới chính gặp sự cố.
2/ Cấu tạo chi tiết của tủ ATS máy phát điện
Tủ ATS máy phát điện (Automatic Transfer Switch) là một hệ thống điện tự động được thiết kế để đảm bảo nguồn điện liên tục cho các tải tiêu thụ bằng cách chuyển đổi giữa nguồn điện lưới chính và nguồn điện dự phòng (thường là máy phát điện). Để thực hiện chức năng quan trọng này, tủ ATS được cấu thành từ nhiều bộ phận chính, mỗi bộ phận đóng một vai trò thiết yếu:

Cấu tạo chi tiết của tủ ATS máy phát điện
2.1/ Vỏ tủ điện (Enclosure)
Đây là lớp bảo vệ bên ngoài của tủ ATS, chứa đựng và bảo vệ tất cả các thiết bị điện bên trong khỏi các yếu tố môi trường và tác động vật lý.
- Vật liệu: Thường được chế tạo từ thép tấm, thép mạ kẽm hoặc hợp kim nhôm, sau đó được xử lý bề mặt bằng công nghệ sơn tĩnh điện. Điều này giúp vỏ tủ có độ bền cao, chống ăn mòn, chống gỉ sét và tăng tính thẩm mỹ.
- Thiết kế:
- Dạng tủ: Có thể là tủ đứng (floor-standing) cho các hệ thống công suất lớn, hoặc tủ treo tường (wall-mounted) cho các hệ thống nhỏ và trung bình, giúp tiết kiệm không gian.
- Cấp bảo vệ IP (Ingress Protection): Chỉ số này cho biết khả năng bảo vệ của vỏ tủ chống lại sự xâm nhập của vật thể rắn (bụi) và chất lỏng (nước).
- IP42: Thường dùng cho tủ lắp đặt trong nhà, nơi ít bụi và khô ráo.
- IP54/IP55/IP65: Dùng cho tủ lắp đặt ngoài trời hoặc trong môi trường công nghiệp khắc nghiệt, có khả năng chống bụi hoàn toàn và chống tia nước, thậm chí là vòi phun nước áp lực cao.
- Cửa tủ: Thường có một hoặc hai cánh cửa, được trang bị khóa để đảm bảo an toàn. Một số tủ có cửa kính hoặc màn hình để người vận hành dễ dàng quan sát trạng thái hoạt động và các thông số.
2.2/ Thiết bị đóng cắt chính (Main Switching Devices)
Đây là trái tim của tủ ATS, thực hiện việc đóng/ngắt mạch điện và chuyển đổi nguồn. Tùy thuộc vào công suất và yêu cầu của hệ thống, các thiết bị này có thể là:
- Contactor (Khởi động từ):
- Ứng dụng: Phổ biến cho các hệ thống tủ ATS có công suất nhỏ và trung bình.
- Đặc điểm: Có khả năng đóng/cắt mạch nhanh chóng. Trong tủ ATS, sẽ có hai contactor (một cho nguồn lưới, một cho nguồn máy phát) được đấu nối và điều khiển để đảm bảo chỉ một contactor đóng tại một thời điểm.
- MCCB (Molded Case Circuit Breaker – Aptomat khối):
- Ứng dụng: Dùng cho các hệ thống công suất trung bình đến lớn hơn contactor.
- Đặc điểm: Tích hợp khả năng bảo vệ quá tải và ngắn mạch. Khi dùng trong ATS, MCCB thường được trang bị thêm bộ cơ cấu chuyển động bằng motor (motorized operator) để có thể đóng/cắt tự động theo lệnh từ bộ điều khiển ATS.
- ACB (Air Circuit Breaker – Máy cắt không khí):
- Ứng dụng: Dành cho các hệ thống công suất lớn, từ vài trăm Ampe đến vài ngàn Ampe, thường thấy trong các nhà máy, tòa nhà lớn.
- Đặc điểm: Có khả năng cắt dòng sự cố rất lớn, độ bền cao và thường được tích hợp sẵn motor để vận hành tự động. ACB là lựa chọn tối ưu cho các tủ ATS công suất cao, yêu cầu độ tin cậy tuyệt đối.
2.3/ Bộ điều khiển ATS (ATS Controller / Control Module)
Đây là “bộ não” thông minh của tủ ATS, chịu trách nhiệm giám sát, xử lý thông tin và ra lệnh điều khiển toàn bộ quá trình chuyển đổi.
- Chức năng chính:
- Giám sát nguồn: Liên tục theo dõi các thông số điện áp, tần số, thứ tự pha của cả nguồn điện lưới và nguồn máy phát.
- Phát hiện sự cố: Nhận diện khi nguồn lưới gặp sự cố (mất điện, sụt áp, quá áp, mất pha…).
- Điều khiển khởi động/dừng máy phát: Gửi tín hiệu khởi động máy phát điện khi nguồn lưới gặp sự cố và gửi tín hiệu dừng máy phát khi nguồn lưới phục hồi.
- Điều khiển chuyển đổi nguồn: Ra lệnh cho các thiết bị đóng cắt chuyển đổi giữa hai nguồn.
- Cài đặt thời gian trễ: Cho phép người dùng cài đặt các khoảng thời gian trễ quan trọng như thời gian phát hiện lỗi, thời gian chờ máy phát ổn định, thời gian chuyển tải, thời gian làm mát máy phát.
- Hiển thị thông số và báo lỗi: Cung cấp thông tin trạng thái hoạt động, các thông số điện và cảnh báo lỗi qua màn hình LCD hoặc đèn báo.
- Thương hiệu phổ biến: Deep Sea Electronics (DSE), ComAp, Socomec, Schneider Electric, Datakom, Smartgen…
2.4/ Hệ thống thanh cái đồng (Busbars)
Là các thanh dẫn điện bằng đồng, có tiết diện lớn, dùng để kết nối các thiết bị đóng cắt chính, các đầu vào/ra của nguồn điện và tải.
- Chức năng: Đảm bảo dòng điện được truyền tải an toàn, hiệu quả với tổn hao thấp nhất.
- Ưu điểm: Khả năng dẫn điện tốt, chịu tải cao, độ bền cơ học và khả năng tản nhiệt tốt.
2.5/ Hệ thống dây dẫn và phụ kiện đầu nối
- Dây dẫn: Các loại cáp điện có tiết diện phù hợp với dòng điện định mức, có lớp cách điện tốt, dùng để đấu nối các thành phần bên trong tủ và kết nối tủ với nguồn điện lưới, máy phát và tải.
- Đầu cốt (Cable Lugs): Dùng để ép vào đầu dây dẫn, giúp kết nối dây dẫn với các thiết bị một cách chắc chắn, an toàn và đảm bảo tiếp xúc điện tốt.
- Kẹp cáp, ống gen: Giúp cố định dây dẫn gọn gàng, tránh bị rung lắc, chập cháy và tăng tính thẩm mỹ cho tủ.
2.6/ Các thiết bị phụ trợ và vụ kiện khác
Để tủ ATS máy phát điện hoạt động ổn định và an toàn, còn có các thiết bị phụ trợ quan trọng:
- Bộ sạc ắc quy tự động (Battery Charger): Đảm bảo ắc quy của máy phát điện luôn được sạc đầy và sẵn sàng cung cấp điện cho quá trình khởi động máy phát.
- Rơle bảo vệ: Bao gồm các rơle bảo vệ quá áp, thấp áp, mất pha, ngược pha, mất trung tính… giúp bảo vệ toàn diện hệ thống điện.
- Cầu chì/MCB (Miniature Circuit Breaker): Bảo vệ các mạch điều khiển và mạch phụ trợ bên trong tủ khỏi quá tải và ngắn mạch.
- Đèn báo tín hiệu: Các đèn LED hoặc đèn báo giúp hiển thị trạng thái của nguồn lưới, nguồn máy phát, trạng thái hoạt động của tủ (đang ở chế độ tự động, đang chạy máy phát…).
- Nút nhấn, công tắc: Cho phép người vận hành chuyển đổi chế độ (Auto/Manual), khởi động/dừng khẩn cấp (Emergency Stop).
- Thiết bị chống sét lan truyền (SPD – Surge Protection Device): Giúp bảo vệ tủ và các thiết bị điện khỏi hư hỏng do sét đánh hoặc các xung điện áp đột biến.
- Hệ thống quạt thông gió (nếu cần): Đối với tủ công suất lớn hoặc đặt trong môi trường nhiệt độ cao, quạt giúp tản nhiệt, duy trì nhiệt độ ổn định bên trong tủ.
2/ 7 Lưu ý về tủ ATS máy phát điện mà nhất định bạn phải biết

7 Lưu ý về tủ ATS máy phát điện mà nhất định bạn phải biết
2.1/ Luôn đặt an toàn lên hàng đầu
Điều quan trọng nhất mà không phải ai cũng để ý là sự an toàn. Tủ ATS máy phát điện phải có cơ chế khóa liên động (interlock) giữa nguồn lưới và nguồn máy phát. Điều này cực kỳ quan trọng để ngăn chặn trường hợp hai nguồn điện (lưới và máy phát) đóng cắt vào tải cùng một lúc.
- Tại sao cần khóa liên động? Nếu không có khóa liên động, dòng điện từ máy phát có thể đẩy ngược lên lưới điện công cộng khi mất điện, gây nguy hiểm cho nhân viên sửa chữa điện lưới và làm hỏng máy phát.
- Có hai loại khóa liên động chính:
- Khóa liên động cơ khí: Ngăn chặn việc đóng đồng thời hai thiết bị đóng cắt bằng cơ cấu vật lý.
- Khóa liên động điện: Sử dụng mạch điện điều khiển để đảm bảo chỉ một nguồn được phép đóng vào tải tại một thời điểm.
Luôn đảm bảo tủ ATS máy phát điện của bạn được trang bị đầy đủ và đúng chuẩn cả hai loại khóa liên động này.
2.2/ Công suất phù hợp
Việc chọn công suất tủ ATS phù hợp với máy phát điện và tổng tải tiêu thụ là cực kỳ quan trọng.
- Nếu chọn công suất ATS quá nhỏ: Tủ sẽ không chịu nổi dòng tải, dẫn đến quá tải, nóng, chập cháy, và hư hỏng thiết bị, thậm chí gây nguy hiểm.
- Nếu chọn công suất ATS quá lớn: Mặc dù an toàn hơn, nhưng sẽ gây lãng phí chi phí đầu tư ban đầu mà không mang lại hiệu quả cao hơn.
Hãy tính toán chính xác tổng công suất tiêu thụ của các thiết bị cần cấp điện dự phòng và công suất của máy phát điện để lựa chọn tủ ATS có định mức dòng điện (Ampe) phù hợp.
2.3/ Tương thích với loại máy phát điện và nguồn điện
Không phải tủ ATS nào cũng phù hợp với mọi loại máy phát điện hay hệ thống điện.
- Điện áp và số pha: Đảm bảo tủ ATS tương thích với điện áp (ví dụ 220V, 380V) và số pha (1 pha hay 3 pha) của hệ thống điện của bạn.
- Tín hiệu điều khiển: Mỗi hãng máy phát điện có thể có yêu cầu tín hiệu điều khiển khác nhau (khởi động, dừng, báo lỗi). Bộ điều khiển ATS cần phải tương thích để “giao tiếp” được với máy phát, đảm bảo quá trình khởi động và dừng diễn ra suôn sẻ.
- Hòa đồng bộ (nếu có): Nếu bạn có nhiều hơn một máy phát điện và muốn vận hành chúng song song, bạn cần một tủ ATS có chức năng hòa đồng bộ phức tạp hơn, có khả năng điều khiển các máy phát hoạt động đồng bộ về điện áp, tần số và thứ tự pha.
2.4/ Lựa chọn thương hiệu & Chất lượng thiết bị chính
Chất lượng của các linh kiện bên trong tủ ATS ảnh hưởng trực tiếp đến độ tin cậy và tuổi thọ của cả hệ thống.
- Bộ điều khiển (Controller): Đây là “bộ não” của tủ ATS. Ưu tiên các thương hiệu uy tín như Deep Sea Electronics (DSE), ComAp, Socomec, Schneider Electric, v.v. để đảm bảo độ chính xác, ổn định và các tính năng bảo vệ tiên tiến.
- Thiết bị đóng cắt (Contactors, MCCB, ACB): Chọn các sản phẩm từ nhà sản xuất danh tiếng (Schneider, ABB, Siemens, Mitsubishi, LS…) để đảm bảo khả năng chịu dòng, độ bền cơ học và điện.
- Vỏ tủ: Vỏ tủ cần chắc chắn, có cấp độ bảo vệ IP phù hợp với môi trường lắp đặt (trong nhà/ngoài trời) để chống bụi, nước hiệu quả.
Đừng ham rẻ mà chọn các loại tủ ATS sử dụng linh kiện không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, điều này sẽ dẫn đến những rủi ro và chi phí sửa chữa cao hơn trong tương lai.
2.5/ Khả năng tùy chỉnh các thông số khả năng chậm trễ
Một tủ ATS tốt cho phép bạn linh hoạt cài đặt các khoảng thời gian trễ cần thiết.

Tủ ATS máy phát điện cho phép bạn linh hoạt cài đặt các khoảng thời gian trễ cần thiết.
- Thời gian trễ phát hiện mất điện: Tránh việc tủ ATS phản ứng với những dao động điện áp hoặc mất điện chập chờn trong thời gian ngắn.
- Thời gian trễ khởi động máy phát: Đảm bảo máy phát có đủ thời gian để khởi động và đạt được điện áp, tần số ổn định trước khi nhận tải.
- Thời gian trễ chuyển tải: Tránh sốc điện cho tải khi chuyển đổi nguồn.
- Thời gian làm mát máy phát: Cho phép máy phát chạy không tải một thời gian ngắn sau khi tải được chuyển về lưới, giúp động cơ được làm mát đúng cách, kéo dài tuổi thọ.
Việc điều chỉnh các thông số này sao cho phù hợp với đặc tính tải và máy phát là yếu tố then chốt để hệ thống hoạt động mượt mà, hiệu quả.
2.6/ Đừng quên về bảo trì định kỳ và kiểm tra vận hành
Tủ ATS máy phát điện không phải là thiết bị “lắp đặt một lần rồi quên”. Để đảm bảo tủ luôn sẵn sàng làm việc khi cần thiết, việc bảo trì định kỳ là cực kỳ quan trọng.
- Kiểm tra định kỳ:
- Vệ sinh bên trong tủ, kiểm tra các mối nối điện có bị lỏng, oxy hóa không.
- Kiểm tra tình trạng hoạt động của các thiết bị đóng cắt (contactor, MCCB, ACB).
- Kiểm tra bộ sạc ắc quy máy phát và tình trạng ắc quy.
- Kiểm tra vận hành: Định kỳ chạy thử máy phát và kiểm tra quá trình chuyển đổi tự động của tủ ATS để đảm bảo mọi thứ hoạt động trơn tru. Điều này đặc biệt quan trọng trong các công trình như bệnh viện, trung tâm dữ liệu.
2.7/ Lựa chọn đơn vị cung cấp & Lắp đặt uy tín
Đây là lưu ý cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng. Việc lựa chọn nhà cung cấp và đơn vị lắp đặt tủ ATS máy phát điện có kinh nghiệm và chuyên môn sẽ quyết định chất lượng và độ an toàn của hệ thống.
- Tư vấn chuyên nghiệp: Một đơn vị uy tín sẽ tư vấn đúng loại tủ ATS, công suất phù hợp với nhu cầu thực tế của bạn.
- Thi công chuẩn xác: Đảm bảo lắp đặt đúng kỹ thuật, tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn điện.
- Chế độ bảo hành, bảo trì: Cung cấp dịch vụ hậu mãi tốt, hỗ trợ kỹ thuật khi cần.
XEM THÊM: https://makawa.vn/makawa-huong-dan-van-hanh-may-phat-dien/
Tủ ATS máy phát điện không chỉ là một thiết bị điện đơn thuần mà là một giải pháp tự động hóa toàn diện, đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo nguồn điện liên tục cho mọi hoạt động. Từ các nhà máy sản xuất, bệnh viện, trung tâm dữ liệu cho đến các tòa nhà văn phòng, chung cư, sự hiện diện của tủ ATS giúp hệ thống điện luôn ổn định, an toàn và sẵn sàng đối phó với mọi sự cố mất điện.
Đừng để những sự cố mất điện ảnh hưởng đến hoạt động của bạn! Việc nắm rõ và áp dụng 7 lưu ý trên sẽ giúp bạn sở hữu một hệ thống tủ ATS máy phát điện hoạt động hiệu quả, bền bỉ và an toàn tuyệt đối. Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chuyên sâu và giải pháp phù hợp nhất cho công trình của bạn!
CÔNG TY TNHH TBCN MAKAWA
- Địa chỉ: Tòa Audi, Số 8 Phạm Hùng, Phường Mễ Trì, Quận Nam Từ Liêm, Thành Phố Hà Nội
- Email: info@makawa.vn & makawa68@
- gmail.com
- Hotline: 0985 89 89 50 ( Mr.Sơn )
- Fanpage: https://www.facebook.com/makawapower/
- Zalo: https://zalo.me/1958618261315842874
- www.makawa.vn & makawa.com.vn